Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1618

Formy: cz. prze. lp m 1. os. uczyniłem się; 3. os. uczynił się; ż 3. os. uczyniła się; n 3. os. uczyniło się; ~ cz. przy. pr. lp 3. os. uczyni się; ~ im. uprz. uczyniwszy się

Znaczenia:

1. »stać się«: Kiedy morze igra to taki huk uczyni się iako zdział bił. PasPam 67. Po tym uczynił się dzięń. PasPam 99. Uczynił się tedy rozruch. PasPam 175. Uczyniła się wielka mostowi Violentia że się rozerwał. PasPam 266.

2. »udać, że się jest jakimś«: Z myszey iamy wyskoczy ieden Chłopek malęnki po Niemiecku a za nim drugi y trzeci [...] ruszą drzwiami zamknięte wlazł iedęn Malusięnki szparą podedrzwi y uczyniwszy się woczach iego duzym męszczyzną pogroził mu tylko palcem. PasPam 77. Usłyszeli że gadam poczęli wołać. Ey MSCi Panie kaz nas WSC. Puscic do Sieni, bo sam pomarzniemy uczyniłęm się spiącym. PasPam 143v. Poszedłem A zerosławski siedzi u mnie Talerow worek lezy przed nim Obaczywszy go uczynłęm się piianym Lubom ci był y trochę podpił. PasPam 163. Kto bardzo tchórz to ten uczynił się Chorym, obawiaiąc się takiego drugiego Albo gorszego Huczku. PasPam 231v.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ żal się komuś kogoś uczyniło: Płacze po załuy dla Chrysta Spasa [...] żal mi się go uczyniło. PasPam 95v. ▲ uczyniło się komuś jakoś: Mnie tez iuz gniewno się uczyniło. PasPam 229.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ aluzją uczynić na co: Wspomniałem sobie piękną Allusią/ ktorą ieden mądry człowiek uczynił/ na imię Piusa piątego Papieża. MijInter 10.

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Kto z Bogiem zácznie/ vczyni bácznie. RysProv E1.